วัด นักบุญยอห์น บัปติส แม่โถ จ.แม่ฮ่องสอน เป็นเจ้าภาพจัดงาน วันภาษาและวัฒนธรรมปกาเกอะญอ ระหว่างวันที่ 24 – 25 มกราคม โดยมีคุณพ่อเจริญ นันทการ เจ้าอาวาสวัด และเจ้าหน้าที่ฝ่ายงานสังคมแผนกต่างๆ รับผิดชอบงานครั้งนี้ และได้เชิญบิชอปฟรังซิสเซเวียร์ วีระ อาภรณ์รัตน์ เป็นประธานเปิดงาน
ในวันที่ 24 มกราคม บิชอปวีระเดินทางไปถึงวัดนักบุญยอห์น บัปติส แม่โถ เวลา 15.30 น. ได้รับการต้อนรับจากคุณพ่อเจริญ ครูคำสอนเก่าของเขตแม่โถ อบต.ขุนแม่ลา นักเรียน บรรดาชาวบ้านแม่โถและจากหมู่บ้านต่างๆ ที่มาร่วมงาน จากนั้นบิชอปวีระได้ไปเสกบ้านปกาเกอะญอ ซึ่งสร้างตามแบบดั้งเดิม เพื่อเป็นที่เรียนรู้สำหรับเด็กเยาวชนต่อไป ต่อจากนั้นในเวลา 18.00 น. ได้มีพิธีบูชาขอบพระคุณ ก่อนเริ่มพิธีบิชอปวีระได้กล่าวบทอาเศียรวาทถวายพระพรและจุดเทียนชัยแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และเริ่มพิธีบูชาขอบพระคุณโดยคุณพ่อสถิต สะอิ เป็นประธาน
หลังพิธีบูชาขอบพระคุณ คุณพ่อเจริญได้กล่าวถึงวัตถุประสงค์ของการจัดงานแก่บิชอปวีระ มีใจความว่า “เนื่องจากชนรุ่นหลังของชาวปกาเกอะญอส่วนใหญ่ได้รับการศึกษาอบรมแต่ในระบบ ซึ่งการจัดการหลักสูตรการเรียนการสอนวิชาต่างๆ นั้นมักจะถูกกำหนดโดยส่วนกลาง หรือระบบการศึกษาตามกระแสหลัก อนุชนรุ่นหลังของเรามักจะได้รับการศึกษาอบรมโดยใช้ภาษาไทย ยังด้อยในการส่งเสริมสนับสนุนให้มีการศึกษาเรียนรู้ที่เป็นหลักสูตรท้องถิ่น ดังนั้น จึงทำให้อนุชนรุ่นหลังของชาวปกาเกอะญอมีความอ่อนแอในภาษา วัฒนธรรม ประเพณี ภูมิปัญญาที่ดีงานของตนเอง ถ้าเราบรรดาผู้ใหญ่ในระดับต่างๆ ไม่เห็นความสำคัญ ไม่ตระหนัก และไม่ริเริ่มช่วยกันธำรงรักษาอนุรักษ์สิ่งเหล่านี้เอาไว้ ไม่ช้าไม่นานสิ่งดีงานเหล่านี้จะสูญหายไปอย่างแน่นอน บรรดาผู้ใหญ่ของชาวปกาเกอะญอจึงจัดงานภาษาและวัฒนธรรม โดยมีวัตถุประสงค์หลัก 3 ประการ คือ
- เพื่อสร้างความตระหนักรู้และสำนึกถึงคุณค่าของภาษา วัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่นของตนเอง แก่ชาวปกาเกอะญอในเขตจังหวัดแม่ฮ่องสอนและจังหวัดใกล้เคียง
- เพื่อรวมพลังชาวปกาเกอะญอในเขตจังหวัดแม่ฮ่องสอน และจังหวัดใกล้เคียงในการฟื้นฟูแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกันในคุณค่าของภาษา วัฒนธรรม และภูมิปัญญาของตนเอง
- เพื่อเปิดโอกาสให้ชาวปกาเกอะญอในจังหวัดแม่ฮ่องสอนและจังหวัดใกล้เคียง มีโอกาสได้พบปะกัน ร่วมพิธีบูชาขอบพระคุณพระเจ้า หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์พร้อมกัน เป็นกำลังใจให้แก่กันและกันในการธำรงรักษาไว้ซึ่งภาษา วัฒนธรรม และภูมิปัญญาของตน
ต่อจากนั้นบิชอปวีระได้ให้โอวาท และตีกลองมโหระทึกเปิดงานภาษาและวัฒนธรรมปกาเกอะญอ มีกิจกรรมและการแสดงศิลปวัฒนธรรมหลากหลายบนเวทีอย่างต่อเนื่อง เช่น เวทีสาธารณะในหัวข้อ “ภาษา และวัฒนธรรมชาวปกาเกอะญอสำคัญไฉน” การร้องเพลงจากเด็ก เยาวชน และผู้ใหญ่
ช่วงเวลาเช้าวันที่ 25 มกราคม ตั้งแต่เวลา 08.00 น. – 10.30 น. มีกิจกรรมเรียนรู้ภาษา วัฒนธรรม ภูมิปัญญาตามฐานความรู้ต่างๆ จำนวน 6 ฐาน คือ ฐานดนตรี ฐานภาษาวัฒนธรรม ฐานศิลปะวาดเขียน ฐานบทบาทสตรี ฐานภูมิปัญญาและวิถีชีวิต และฐานไร่หมุนเวียน เครือข่ายกองบุญข้าว ซึ่งจะมีเยาวชนจากศูนย์คาทอลิกในที่ต่างๆ มาร่วมกิจกรรม โดยแบ่งเป็นกลุ่มๆ แยกย้ายหมุนเวียนไปตามฐานต่างๆ เพื่อเรียนรู้ จดบันทึกความรู้ที่ได้รับจากบรรดาผู้ใหญ่ที่มาเป็นวิทยากรประจำฐาน
และในเวลา 11.00 น. ปิดกิจกรรมวันภาษาและวัฒนธรรมปกาเกอะญอด้วยพิธีบูชาขอบพระคุณ โดยบิชอปวีระเป็นประธานในพิธี อีกทั้งยังได้รับเกียรติจากข้าราชการผู้นำท้องถิ่นและวัฒนธรรมจังหวัดแม่ฮ่องสอน มาร่วมงานในครั้งนี้ด้วย จากนั้นบิชอปวีระได้กล่าวโอวาทปิดงาน ซึ่งได้ยกเอาคำพูดของพระสันตะปาปายอห์น ปอล ที่ 2 จากบทความ “ภาษาถูกคุกคามและกำลังจะสูญหาย” ของ ดร. สุนทร วงศ์จอมพร มีใจความสำคัญ ดังนี้ “วัฒนธรรมของท่านทั้งหลายที่ดำรงอยู่อย่างยาวนาน ที่ได้บ่มเพาะเกียรติและศักดิ์ศรีอย่างชาญฉลาด ต้องไม่ปล่อยให้สูญสลายอย่างเด็ดขาด อย่าคิดว่าสิ่งเหล่านั้นเป็นพระพรอันน้อยนิดที่ไม่มีค่าที่จะต้องรักษาไว้ จงแบ่งปันสิ่งดีๆ เหล่านั้นแก่ผู้อื่นและสอนบทเพลง เรื่องราวของชีวิต ศิลปะ การละเล่น และภาษาแก่ลูกหลานของท่าน อย่าให้สิ่งเหล่านั้นสูญสลายไป” หลังพิธีบูชาขอบพระคุณได้มีการมอบรางวัลและเกียรติบัตรแก่เยาวชนที่ชนะประกวดวาดภาพ
คุณค่าของชาติพันธุ์กำลังจะสูญหายไปตามกระแสสังคมโลก ถ้าขาดความเอาใจใส่ในการปลูกฝังสิ่งดีงามของภาษา วัฒนธรรม และภูมิปัญญาแก่บรรดาเด็ก – เยาวชน แน่นอนว่าสิ่งเหล่านี้จะสูญหายไปอย่างแน่นอน การจัดงานวันภาษาและวัฒนธรรมเป็นสิ่งหนึ่งที่จะช่วยให้เด็ก – เยาวชน ได้เข้าใจถึงรากเหง้า รากฐานแท้ของชีวิต และแน่นอนว่าสิ่งงดงามนี้จะอยู่ในจิตสำนึกแม้ว่าจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ในวันข้างหน้า แต่จะยังคงอยู่ในลมหายใจ ในส่วนลึกของจิตวิญญาณ ที่จะช่วยให้ไม่สูญสลายไป
