จากกรุงโรมสู่เบ็ธเลเฮม

        การเดินทางชีวิตของนักบุญเจโรมกอปรด้วยการเดินทางไปตามท้องถนนแห่งกรุงโรมระหว่างยุโรปกับซีกโลกตะวันออก ท่านถือกำเนิดราวปี ค.ศ. 345 ที่สตรีดอน (Stridon) ที่อยู่ตามชายแดนระหว่างดาลมาเทียและพานโนเนีย (Dalmatia และ Pannonia) ซึ่งปัจจุบันคือประเทศโครอาเชียและสโลเวเนีย (Croatia และ Slovenia) ท่านได้รับการอบรมเป็นอย่างดีในครอบครัวคาทอลิก  เนื่องจากเป็นธรรมเนียมของคนสมัยนั้น ท่านได้รับศีลล้างบาปเมื่อเป็นผู้ใหญ่แล้วในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 358-364 ในขณะที่เรียนวิชาวาทศิลป์ที่กรุงโรม ในช่วงที่เรียนอยู่ที่กรุงโรมเขาชอบอ่านบทกวีภาษาลาตินและเรียนวิชาวาทศิลป์กับอาจารย์ที่มีชื่อเสียงในสมัยนั้น

        ในการศึกษาของท่าน ท่านเดินทางไกลไปทั่วประเทศฝรั่งเศสจนทะลุไปถึงเมือง ทริแอร์ (Trier) ซึ่งบัดนี้อยู่ในประเทศเยอรมานี ณ ที่นั้นท่านได้พบกับชีวิตพรตของคริสตชนจารีตตะวันออกที่เผยแพร่โดยนักบุญอาติมาซีอุส (Atimasius) ผลก็คือทำให้ท่านมีประสบการณ์อย่างล้ำลึก และสร้างแรงบันดาลใจให้อย่างมากทีเดียว ซึ่งนำท่านไปยังอากวีเลยา (Aquileia) ณ ที่ซึ่งพร้อมกับเพื่อนบางคนท่านได้กลายเป็น “กลุ่มนักร้องของผู้ที่มีบุญ” [7] ท่านเริ่มดำเนินชีวิตแบบสาธารณะชนทั่วไป

        ราวปี ค.ศ. 374 เมื่อเดินทางผ่านเมืองอันติโอก (Antioch) ท่านตัดสินใจที่จะเจริญชีวิตในทะเลทรายชาลซิส (Chalcis) เพื่อที่จะเรียนรู้ให้ลึกซึ้งถึงชีวิตพรตซึ่งจะมีเวลาว่างมากสำหรับการศึกษาภาษาของพระคัมภีร์ ภาษาแรกคือภาษากรีก ถัดมาเป็นภาษาฮีบรู  ท่านศึกษาภายใต้ชาวยิวคนหนึ่งที่กลับใจเป็นคริสตชนที่สอนท่านาภาษาฮีบรูและการออกเสียงซึ่งท่านพบว่า “ยากมาก แต่ท่านชอบ” [8]

        เจโรมจงใจเลือกทะเลทราย และชีวิตแบบฤษีเพื่อค้นหาความหมายอันล้ำลึกเป็นจุดแห่งการตัดสินใจพื้นฐานแห่งการมีชีวิต แห่งความใกล้ชิด และแห่งการพบปะกับพระเจ้า โดยอาศัยการดำเนินชีวิตพิศเพ่ง การล่อลวงภายใน และการดิ้นรนต่อสู้ฝ่ายจิต ท่านมีความเข้าใจดียิ่งขึ้นถึงความอ่อนแอของท่าน ขีดจำกัดของท่านและของผู้อื่น ตรงนี้ก็เช่นเดียวกันท่านพบความสำคัญแห่งน้ำตา [9] ทะเลทรายสอนให้เท่านเข้าใจถึงความรู้สึกไวต่อการประทับอยู่ของพระเจ้า ความจำเป็นที่พวกเราต้องขึ้นกับพระองค์ และความบรรเทาที่เกิดจากพระเมตตาของพระองค์ ตรงนี้ข้าพเจ้าได้รับการเตือนใจจากเรื่องราวในหนังสือวิวรณ์ซึ่งเจโรมถามพระเจ้าว่า “พระองค์ทรงต้องการอะไรจากข้าพเจ้า?”  ซึ่งพระเยซูคริสต์ทรงตอบว่า “ท่านยังมิได้มอบให้เราทุกสิ่ง” “ข้าแต่พระเจ้า แต่ข้าพเจ้าได้มอบให้กับพระองค์แทบทุกสิ่ง” “ยังมีสิ่งหนึ่งที่ท่านไม่ได้มอบให้เรา” “นั่นคืออะไรพระเจ้าข้า” “จงมอบบาปของท่านให้เรา เพื่อที่เราจะได้มีความชื่นชมยินดีที่จะอภัยให้ท่านอีกครั้งหนึ่ง” [10]

        แล้วพวกเราก็พบท่านที่เมืองอันทิโอก (Antioch) ณ ที่ซี่งท่านได้รับศีลบวชเป็นสมณบริกร (บาดหลวง) โดยบิชอปเปาลีนุส (Paulinus) แห่งเมืองนั้นประมาณ ค.ศ. 379 ที่นครคอนสตันติโนเปิ้ล ณ ที่ซึ่งท่านได้พบกับนักบุญเกรโกรรี่แห่งนาซีอานซุส (Gregory of Nazianzus) และทำการศึกษาต่อไป ท่านแปลงานที่สำคัญหลายชิ้นจากภาษากรีกเป็นภาษาลาติน (บทเทศน์ของออริเจน-Origen และเหตุการณ์ของ เอวเซบิอุส-Eusebius) ซึ่ง “มีการนำไปใช้ในสภาสังคายนาในปี ค.ศ. 381 หลายปีที่ท่านทำการศึกษาเผยให้เห็นถึงความกระตือรือร้นของท่าน และความกระหายที่จะรู้ที่ทำให้ท่านไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยและชื่นชอบกับการทำงาน เฉกเช่นที่ท่านบอกว่า “บางครั้งฉันรู้สึกหมดแรง บ่อยครั้งฉันบอกเลิกรา แต่ฉันก็เปลี่ยนใจและตั้งใจที่จะเรียนต่อ” อันเป็น “เมล็ดพันธุ์ขม” แห่งการศึกษาของท่านผลิต “ผลที่เผ็ดร้อนอย่างยิ่ง” {11]

        ในปี ค.ศ. 382 เจโรมเดินทางกลับกรุงโรมและมอบตนรับใช้พระสันตะปาปาดามาซุส (Damasus) ซึ่งพอพระทัยในการรับใช้ของท่านจึงทรงแต่งตั้งให้ท่านเป็นผู้ที่ร่วมงานอย่างใกล้ชิดคนหนึ่ง  ณ ที่นี้เจโรมทุ่มเทอยู่กับการทำกิจกรรมอย่างไม่หยุดหย่อนแต่ก็ไม่เคยลืมเรื่องราวแห่งชีวิตจิต ในวัน “Aventine” ที่ได้รับการสนับสนุนจากสตรีโรมันผู้มีศักดินาที่มีจุดประสงค์ในการดำเนินชีวิตตามพระวรสารเช่นมาร์เซลลา (Marcella), เปาลา (Paula) และบุตรสาวที่ชื่อเออุสโตกีอุม (Eustochium) ท่านได้สร้างห้องประชุมที่อุทิศให้กับการอ่านและการศึกษาพระคัมภีร์ เจโรมทำหน้าที่เป็นผู้อธิบายพระคัมภีร์ เป็นอาจารย์สอน และเป็นผู้นำวิญญาณ ณ เวลานี้ท่านทำการรื้อฟื้นการแปลพระคัมภีร์ภาษาลาตินที่ทำมาก่อน และอาจเป็นบางส่วนของพระคัมภีร์ฉบับพันธสัญญาใหม่ด้วย ท่านยังคงแปลบทเทศน์ของออริเจน (Origen) และวิเคราะห์พระคัมภีร์ต่อไป ทุ่มเทอยู่กับการเขียนจดหมาย ปฏิเสธข้อเขียนของเฮเรติก ในเวลาที่มีการหลงผิด ซึ่งท่านมีความปรารถนาอย่างจริงใจที่จะปกป้องความเชื่อที่แท้จริงและพระคัมภีร์

        ช่วงเวลาที่ท่านมีความยุ่งยาก และผลงานที่ดีนี้ถูกขัดจังหวะด้วยการมรณภาพของพระสันตะปาปาดามาซุส (Damasus) ท่านถูกบังคับให้ต้องจากกรุงโรมซึ่งติดตามโดยเพื่อนชายและสตรีบางคนที่อยากจะมีประสบการณ์ชีวิตฝ่ายจิตและศึกษาพระคัมภีร์ต่างเดินทางไปกับท่านยังประเทศอียิปต์ ณ ที่ซึ่งท่านได้พบกับนักเทวศาสตร์ชื่อดิดีมุส (Didymus) ซึ่งเป็นคนตาบอด  จากนั้นท่านเดินทางไปยังปาเลสไตน์ (Palestine) และในปี ค.ศ. 386 ได้ตั้งรกรากถาวรที่ตำบลเบ็ธเลเฮม ท่านหันกลับมาศึกษาพราะคัมภีร์อีกครั้ง ข้อความพระคัมภีร์ที่ท่านศึกษายังเก็บรักษาไว้ในสถานที่ท่านเล่าเรียน

        ความสำคัญที่ท่านมอบให้กับสถานที่ศักดิ์สิทธิ์เหล่านั้นจะพบได้ไม่ใช่แต่ในการตัดสินใจของท่านที่จะดำเนินชีวิตอยู่ในปาเลสไตน์ (Palestine) เท่านั้น แต่ยังเป็นเพราะความช่วยเหลือที่ท่านมอบให้กับผู้แสวงบุญด้วย  เบ็ธเลเฮมสถานที่ท่านรักมากที่สุด ท่านสร้างในบรรยากาศแห่งถ้ำพระกุมาร ซึ่งเป็นอารามแฝดสำหรับชายและหญิงพร้อมที่พักสำหรับผู้ที่เดินทางแสวงบุญมายังสถานที่ศักดิ์สิทธิ์  นี่เป็นเครื่องหมายอีกประการหนึ่งถึงความใจกว้างของท่าน เพราะท่านสามารถทำให้เป็นไปได้สำหรับผู้อื่นหลายคนที่จะได้มาเห็นและสัมผัสกับสถานที่ซึ่งเป็นประวัติศาสตร์แห่งความรอดและพบกับความมั่งคั่งแห่งวัฒนธรรมและชีวิตฝ่ายจิต [12]

        ในการฟังพระคัมภีร์อย่างตั้งอกตั้งใจ เจโรมเข้าใจตนเองและพบกับพระพักตร์ของพระเจ้ าและของบรรดาพี่น้องชายหญิงของตน ท่านได้รับการยืนยันว่าเป็นผู้ที่รักชีวิตที่เป็นหมู่คณะ  ท่านปรารถนาที่จะดำเนินชีวิตอยู่กับเพื่อนอย่างเช่นเมื่อท่านอยู่ที่ อากวีเลยา (Aquileia) จนทำให้ท่านต้องสถาปนาคณะฤษีเพื่อที่จะติดตามอุดมการณ์แห่งชีวิตนักพรต อารามฤษีถูกมองว่าเป็น “สถานที่” อบรมชายหญิง “ผู้ที่ถือว่าตนต่ำต้อยกว่าผู้ใด เพื่อที่จะเป็นคนแรกในพวกเดียวกัน”  ในเรื่องของความยากจนท่านสามารถที่จะสอนผู้อื่นได้ด้วยรูปแบบชีวิตของตน  เจโรมถือว่านี่คือประสบการณ์ของการอบรมที่จะดำเนินชีวิต “ภายใต้การปกครองของผู้ใหญ่คนเดียวพร้อมกับอีกหลายคนในคณะ” เพื่อที่จะเรียนรู้ถึงความสุภาพ  ความเพียร การรักษาความเงียบ และความอ่อนโยนโดยรับรู้อย่างดีว่า “ความจริงไม่ชอบมุมมืดและไม่บ่น” [13] ท่านยังสารภาพด้วยว่าท่าน “อยากมีชีวิตในอารามปิด” และ “เป็นเหมือนปลวกที่ทำงานด้วยกัน ไม่มีผู้ใดเป็นเจ้าของสิ่งใด และทุกสิ่งเป็นของทุกคน” [14]

         เจโรมมองการศึกษาของตนไม่ใช่การใช้เวลาว่างให้สนุก และไม่ใช่เป็นเป้าหมายในตัวเอง แต่เป็นการฝึกชีวิตฝ่ายจิตและเป็นวิธีที่จะเข้าใกล้พระเจ้า การฝึกฝนของท่านบัดนี้มุ่งไปยังการรับใช้ให้มากยิ่งขึ้นกับชุมชนพระศาสนจักร ให้พวกเราคิดถึงความช่วยเหลือที่ท่านมอบให้กับพระสันตะปาปาดามาซุส (Damasus) และการสอนบรรดาสตรีโดยเฉพาะอย่างยิ่งภาษาฮีบรูตั้งแต่ห้องเรียนแรกที่อาเวนตีเน (Aventine) ด้วยวิธีนี้ท่านสามารถทำให้เปาลา (Paula) และ เออุสโตกีอุม (Eustochium) เป็นผู้แปลได้ [15] และเป็นสิ่งที่พวกเราไม่เคยได้ยินได้ฟังมาก่อน คือสามารถอ่าน และขับร้องบทเพลงสดุดีเป็นภาษาดั้งเดิม [16]

        ความรู้อันลึกซึ้งของท่านถูกนำมาใช้ในการรับใช้อันจำเป็นต่อผู้ที่ถูกเรียกร้องให้ต้องเทศน์เกี่ยวกับพระวรสาร ดังที่ท่านเตือนเพื่อนของท่านเนโปซีอานุส (Nepotianus) ว่า “การเทศน์ของสมณบริกร (บาดหลวง) ต้องมีรสชาดจากการอ่านพระคัมภีร์ ข้าพเจ้าไม่อยากให้ท่านต้องรับผิดชอบ หรือเป็นคนเจ้าเล่ห์แห่งคำพูดของท่าน แต่เป็นผู้ที่เข้าใจข้อความเชื่อที่ศักดิ์สิทธิ์ (พระธรรมล้ำลึก) ถึงคำสอนของศีลศักดิ์สิทธ์ (sacramentorum) แห่งพระเจ้าของท่าน นี่เป็นคุณสมบัติของคนโง่ที่จะเล่นลิ้นเพื่อที่จะได้รับความสนใจจากคนที่ไม่ฉลาดด้วยการพูดอย่างรวดเร็ว คนที่ไม่รู้จักอายมักจะอธิบายสิ่งที่ตนไม่เข้าใจเหมือนว่าตนเชี่ยวชาญเพียงเพราะว่า เขาสามารถชวนผู้อื่นให้หลงได้” [17]

        เจโรมอยู่ที่เบ็ธเลเฮมหลายปีจนกระทั่งมรณภาพในปี ค.ศ. 420  ซึ่งถือว่าเป็นเวลาที่บังเกิดผล และมีความเข้มข้นที่สุดในชีวิตของท่าน ท่านอุทิศตนอย่างสิ้นเชิงให้กับการศึกษาพระคัมภีร์ และการแปลพระคัมภีร์ฉบับพันธสัญญาเดิมทั้งเล่มจากภาษาฮีบรูที่เป็นภาษาดั้งเดิม ท่านวิเคราะห์เกี่ยวกับหนังสือประกาศกผู้พยากรณ์ บทเพลงสดุดี และจดหมายของนักบุญเปาโล ท่านเขียนคำแนะนำในการศึกษาพระคัมภีร์ การศึกษาอย่างลึกซึ้งที่ถ่ายทอดมาเป็นผลงานของท่านเป็นผลของความความพยายามร่วมมือกันโดยการคัดลอกและรวบรวมข้อเขียนต่างๆ เพื่อไตร่ตรองและอภิปรายกันต่อดังที่ท่านกล่าวว่า “ข้าพเจ้าไม่เคยไว้วางใจในอำนาจของข้าพเจ้าในการศึกษาหนังสือต่างๆ ที่เกี่ยวกับพระเจ้า… ข้าพเจ้ามักติดนิสัยชอบถามเกี่ยวกับสิ่งข้าพเจ้าคิดว่ารู้แล้ว และยิ่งกว่านั้นเกี่ยวกับสิ่งที่ข้าพเจ้าไม่แน่ใจ” [18} เมื่อทราบดีถึงข้อจำกัดของตนเอง ท่านอธิษฐานภาวนาเสมอวอนขอความช่วยเหลือจากพระเจ้าในงานแปลหนังสือศักดิ์สิทธิ์ “ในเจตนารมณ์เดียวกันกับที่เนื้อหาถูกเขียนขึ้น” [19] และท่านก็ไม่เคยพลาดที่จะแปลงานของผู้เขียนที่เกี่ยวกับการวิเคราะห์เช่นของออริเจน (Origen) “เพื่อที่จะให้ทุกคนมีโอกาสอ่านที่อยากจะเรียนรู้เรื่องให้ได้ดีและเป็นระบบยิ่งขึ้น” [20]

        เนื่องจากเป็นเรื่องราวที่กระทำกันภายในชุมชน และเพื่อรับใช้ชุมชนกิจกรรมด้านวิชาการของเจโรมสามารถรับใช้สังคมเป็นแบบฉบับแห่งความเป็นสมัชชาซีน็อดสำหรับพวกเราในยุคสมัยนี้  ยังสามารถเป็นแบบฉบับในการรับใช้ในสถาบันวัฒนธรรมต่างๆของพระศาสนจักรที่ถูกเรียกร้องให้เป็น “สถานที่ซึ่งความรู้กลายเป็นการรับใช้ เพราะว่าไม่มีการพัฒนามนุษย์แบบองค์รวมใดจะสามารถเกิดขึ้นได้หากปราศจากองค์ความรู้ซึ่งเป็นผลแห่งความร่วมมือกันอันจะนำไปสู่ความร่วมมือกันที่มากขึ้น” [21] พื้นฐานแห่งความเป็นหนึ่งเดียวกันดังกล่าวคือพระคัมภีร์ ซึ่งพวกเราไม่อาจที่จะอ่านแต่เพียงลำพัง “พระคัมภีร์ถูกเขียนขึ้นโดยประชากรของพระเจ้าเพื่อประชากรของพระเจ้าภายใต้แรงดลใจของพระจิต มีแต่ความเป็นหนึ่งเดียวกันกับประชากรของพระเจ้าเท่านั้นที่พวกเราจะสามารถเข้าไปในฐานะที่เป็น “พวกเรา” ในหัวใจแห่งความจริงที่พระเจ้าทรงปรารถนาที่จะสื่อมายังพวกเรา” [22]

        ประสบการณ์ที่ชัดเจนซึ่งได้รับการหล่อเลี้ยงจากพระวาจาพระเจ้าทำให้เจโรมอาศัยจดหมายมากมายที่ท่านเขียนกลายเป็นผู้นำวิญญาณ ท่านกลายเป็นเพื่อนร่วมเดินทางกับผู้คนมากมาย เพราะท่านเชื่อว่า “ไม่มีความเชี่ยวชาญใดจะเรียนรู้ได้หากปราศจากซึ่งอาจารย์” ดังนั้นท่านจึงเขียนถึงรุสติกุส (Rusticus) ว่า “นี่คือสิ่งที่ข้าพเจ้าต้องการให้ท่านเข้าใจ คือจูงมือท่านดุจนักเดินเรือโบราณที่ช่วยไม่ให้เรือแตกด้วยการสอนกะลาสีหนุ่ม” [23] จากมุมที่มีสันติสุขของโลก ท่านเฝ้าติดตามกระแสเรื่องราวของมนุษย์ในยุคที่มีปัญหายุ่งยากซึ่งมีเหตุการณ์น่ากลัวเช่นการถล่มกรุงโรมในปี ค.ศ. 410 ซึ่งส่งผลกระทบต่อตัวท่านมาก

        ในจดหมายเหล่านั้นท่านพูดถึงข้อโต้แย้งเกี่ยวกับความเชื่อซึ่งท่านพยายามที่จะปกป้องความเชื่อที่ถูกต้องเสมอ จดหมายของท่านยังแสดงให้เห็นถึงคุณค่าที่ท่านให้ความสำคัญ นี่เป็นของขวัญ

เกี่ยวกับความสัมพันธ์กับผู้อื่น บางครั้งเจโรมดูจะแข็งกร้าวแต่ก็จะแฝงด้วยความสุภาพอ่อนโยนซึ่งแสดงความห่วงใยอย่างจริงใจต่อผู้อื่น และเพราะ “ความรักมีคุณค่าที่คำนวณมิได้” [24] ท่านจึงกระตือรือร้นที่จะแสดงความรักอย่างแท้จริง ประเด็นนี้เราจะเห็นได้จากความจริงที่ว่าท่านได้มอบงานแปลและงานวิเคราะห์ของท่านเป็น “munus amicitiae” (ของขวัญคู่มือแห่งมิตรภาพ) เป็นของขวัญสำหรับมิตรสหาย ผู้ที่โต้ตอบจดหมายกับท่าน และผู้ที่ท่านอุทิศผลงานให้ ซึ่งท่านขอร้องให้ทุกคนอ่านแบบเป็นมิตรแทนที่จะเป็นแบบวิจารณ์ แต่ท่านยังเขียนเพื่อผู้อ่าน เพื่อผู้คนร่วมสมัย และผู้ที่จะมาภายหลัง [25]

        เจโรมใช้เวลาในปั้นปลายชีวิตในการอ่านพระคัมภีร์พร้อมกับการอธิษฐานทั้งเป็นการส่วนตัวและในคณะ ในการพิศเพ่ง และรับใช้บรรดาพี่น้องโดยการเขียน ทุกอย่างนี้เกิดขึ้นที่เบ็ธเลเฮมใกล้ถ้ำพระกุมารซึ่งพระวจนาตถ์ สถานที่พระเยซูคริสต์ทรงบังเกิด และทรงเสด็จขึ้นสวรรค์ ทรงบังเกิดจากพระแม่มารีย์พรหมจารี เพราะท่านเชื่อว่า “ท่านเหล่านั้นเป็นผู้มีบุญที่เป็นประจักษ์พยานต่อไม้กางเขน การกลับคืนพระชนม์ของพระเยซูคริสต์ สถานที่พระเยซูคริสต์ทรงบังเกิดและทรงเสด็จขึ้นสวรรค์! เป็นความสุขแท้ของผู้ที่มีเบ็ธเลเฮมอยู่ในหัวใจ ในหัวใจที่พระเยซูคริสต์ทรงบังเกิดทุกวัน!

การแปลและการปรับให้เข้ากับวัฒนธรรม

        โดยอาศัยการแปล เจโรมประสบกับความสำเร็จในการ “ปรับ” พระคัมภีร์ให้สอดคล้องกับภาษาลาตินและวัฒนธรรม งานแปลของท่านกลายเป็นความจริงถาวรสำหรับกิจกรรมธรรมทูตของพระศาสนจักร  “ทุกครั้งที่ชุมชนรับสาส์นแห่งความรอดพระจิตจะทรงทำให้วัฒนธรรมมีความมั่งคั่งด้วยพลังอำนาจการเปลี่ยนแห่งพระวรสาร” [45] ณ จุดนี้มีบางสิ่งบางอย่างที่เป็นวัฎจักรเกิดขึ้น เฉกเช่นที่การแปลของเจโรมเป็นหนี้ต่อภาษาและวัฒนธรรมของภาษาลาตินคลาสสิค ซึ่งมีอิทธิพลที่เห็นชัดมาก ดังนั้นการแปลของท่านทั้งในด้านภาษาและสัญลักษณ์ และเนื้อหาที่มีจินตนาการชั้นสูงจึงกลายเป็นตัวกระตุ้นให้มีการสร้างวัฒนธรรมใหม่

        งานแปลของเจโรมสอนพวกเราว่าคุณค่าและรูปแบบเชิงบวกของทุกวัฒนธรรมล้วนเป็นการสร้างความมั่งคั่งให้กับพระศาสนจักร  วิธีต่างๆที่พระวาจาของพระเจ้าได้รับการประกาศ เป็นที่เข้าใจ และมีประสบการณ์ในการแปลแต่ละครั้งนั้นล้วนแต่ทำให้พระคัมภีร์เองมีความมั่งคั่ง เพราะว่าการแสดงออกที่ทราบกันดีของนักบุญเกรโกรี่ผู้ยิ่งใหญ่ พระคัมภีร์จะเจริญเติบโตพร้อมกันกับผู้อ่าน [46] โดยที่พระวาจาพระเจ้าจะทำให้เกิดมิติใหม่และเสียงก้องกังวานใหม่ที่ดังสะท้อนไปจนทุกศตวรรษ การที่พระคัมภีร์และพระวรสารเข้าไปสู่วัฒนธรรมต่างๆ ยิ่งจะทำให้พระศาสนจักร “เป็นเจ้าสาวที่ประดับเต็มไปด้วยเพชรพลอย” มากยิ่งขึ้น” (อสย. 61: 10) ในขณะเดียวกันนี่จะเป็นประจักษ์พยานต่อความจริงว่าพระคัมภีร์จำเป็นต้องมีการแปลเสมอตามภาษา ความคิด วัฒนธรรม และยุคสมัย รวมถึงวัฒนธรรมสากลของโลกแห่งยุคสมัยของพวกเรา [47]

        การชี้นำให้เห็นอย่างชัดเจนว่ามีการเปรียบเทียบระหว่างการแปลในฐานะที่เป็นเรื่องของ “ภาษา” พื้นบ้าน และรูปแบบอื่นๆที่เป็นของพื้นบ้าน [48] นี่คือเหตุผลที่เพราะเหตุใดการแปลจึงไม่คำนึงแต่จำเพาะภาษาเท่านั้น แต่จะต้องสะท้อนให้เห็นอย่างแท้จริงถึงจริยธรรมในวงกว้างที่เกี่ยวกับชีวิตทั้งครบของมนุษย์ หากปราศจากซึ่งการแปลภาษาต่างๆ พวกเราก็คงจะไม่สามารถที่จะสื่อระหว่างกัน พวกเราคงจะต้องปิดประตูประวัติศาสตร์ให้แก่กันและกันพร้อมกับปฏิเสธที่จะสร้างวัฒนธรรมแห่งการพบปะกัน [49] ผลร้ายแห่งการไม่มีการแปลคือจะไม่มีการให้การต้อนรับกัน ซึ่งอันที่จริงแล้วการต้อนรับขับสู้กันน่าที่จะเพิ่มขึ้น นักแปลเป็นผู้สร้างสะพาน มีการตตัดสินใจเร่งด่วนมากน้อยเท่าไร มีการประณามและมีความขัดแย้งกี่มากน้อยที่เกิดจากความจริงว่าพวกเราไม่เข้าใจภาษาของผู้อื่น หรือไม่สนใจกับการแสดงความรักมากมายที่การแปลชี้นำ

        เจโรมก็เช่นเดียวกันที่ต้องเผชิญกับความคิดที่ครอบงำในสมัยนั้นหากความรู้ภาษากรีกเป็นเรื่องที่ค่อนข้างธรรมดาในยุคต้นๆแห่งอาณาจักรโรมัน พอถึงสมัยของท่านกลับกลายเป็นภาษาที่แทบจะไม่มีผู้ใดรู้จัก ท่านเป็นผู้หนี่งที่มีความเชียวชาญมากที่สุดในภาษากรีกลาตินและวรรณคดี นอกจากนั้นท่านยังเดินทางมากมายในขณะที่ท่านเรียนภาษาฮีบรู หากเป็นอย่างที่มีคนพูดกัน “ข้อจำกัดภาษาของข้าพเจ้าคือข้อจำกัดแห่งโลกของข้าพเจ้า” [50] พวกเราอาจกล่าวได้ว่า พวกเราเป็นหนี้ความรู้ของเจโรมในเรื่องภาษาเกี่ยวกับความเข้าใจสากลของคริสตศาสนา และเรื่องราวล้ำลึกเกี่ยวกับทรัพยากรของคริสตศาสนา

        พร้อมกับการฉลองครบรอบปีแห่งการมรณภาพของนักบุญเจโรม พวกเราควรมองไปยังความมีชีวิตชีวาในงานธรรมทูตที่ถูกแสดงออกในความจริงที่ว่าพระวาจาของพระเจ้าได้ถูกแปลออกเป็นกว่า 3 พันภาษา พวกเราเป็นหนี้ต่อธรรมทูตกี่คนสำหรับการพิมพ์หนังสือไวยากรณ์ พจนานุกรม และเครื่องไม้เครื่องมือทางภาษาที่ทำให้พวกเราสามารถสื่อติดต่อกันและกลายเป็นเครื่องมือที่ทำให้ธรรมทูตเข้าถึงทุกคนได้” [51] พวกพวกเราจำเป็นต้องให้การสนับสนุนงานนี้และร่วมลงทุนเพื่อช่วยเอาชนะกับข้อจำกัดในการสื่อและการเสียโอกาสที่จะได้พบกับผู้อื่น ยังมีเรื่องที่ต้องทำอีกมากมาย มีการกล่าวกันว่าหากปราศจากซึ่งการแปลก็จะไม่มีความเข้าใจ [52] พวกเราจะไม่เข้าใจทั้งตัวเราเองและผู้อื่น